เรามักจะเจอคนที่ชอบทำตัวนิสัยแย่ ๆ ประเภทคนที่เอาดีเข้าตัว โยนชั่วให้คนอื่น ชอบวางอำนาจ หักหน้าคนอื่น เอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง ชอบ talk shit ใส่ และไม่รู้จักขอโทษ เพราะคิดว่าตนเองถูกเสมอ ซึ่งเราเจอคนเหล่านี้ได้ทุกหนทุกแห่ง ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนร่วมห้องเรียน เพื่อนร่วมงาน เพื่อนบ้าน หรือแม้แต่คนในครอบครัวเดียวกัน เราเรียกคนเหล่านั้นว่า “Toxic People” แล้วเราหรือคนรอบข้างเข้าข่ายเป็นคน Toxic หรือเปล่าน้าาา และถ้าไม่อยากเป็น จะได้เปลี่ยนตัวเองได้ถูกจุด
ก่อนที่จะไปทำการเช็กว่าตัวเราหรือคนใกล้ชิดเป็นคนประเภท toxic หรือไม่ เรามาทำความเข้าใจกับคำว่า toxic people คืออะไรกันก่อน
เมื่อแปลความหมายตรงตัว Toxic คือ พิษ ดังนั้น Toxic People คือ คนที่มีพฤติกรรมเป็นพิษ คนที่ชอบสร้างมลพิษให้คนอื่น เป็นบุคคลที่ไม่น่าอยู่ใกล้ เพราะชอบทำให้คนอื่นรู้สึกแย่ และยังทำให้คนอื่นรู้สึกเห็นค่าตัวเองน้อยลง ส่งผลกระทบต่อจิตใจ ทำให้อยู่ด้วยแล้วไม่มีความสุข
- ชอบทำให้คนอื่นขายหน้า
เมื่อคุณเข้าสังคมหรืออยู่ในกลุ่มเพื่อน คุณชอบที่จะนำเรื่องของคนอื่นมาพูดในแง่ลบ วิจารณ์ในทางเสียหาย หรือพูดถึงคนอื่นให้กลายเป็นตัวตลก เพื่อความสนุกสนาน สนองความสะใจของตนเองและคู่สนทนา
- ขอโทษไม่เป็น
คน toxic คิดว่าตนเองถูกเสมอ ดังนั้น ไม่ว่าจะเกิดปัญหาอะไรขึ้น คุณจะไม่เคยรู้สึกว่าตนเองผิด และไม่เอ่ยขอโทษ แม้ว่าจะเป็นความผิดของคุณเอง หรือปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นเพราะคุณคือต้นเหตุของเรื่องก็ตาม
- ยินดีกับคนอื่นไม่เป็น
Toxic people จะมีนิสัยแบบนี้แทบทุกคน ไม่ยินดีกับความสำเร็จของคนอื่น หรือถ้าทำก็ทำแบบไม่จริงใจ เพราะคนประเภทนี้จะมีความอิจฉาริษยาเป็นที่ตั้ง จึงทำใจยินดีกับผู้อื่นไม่ได้อย่างตรงไปตรงมา อาจแค่ประชดว่า “ฟลุ๊ค” หรือ “ก็แค่บังเอิญ”
- ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลางของทุกเรื่อง
เรื่องของตนเท่านั้นที่สำคัญ ชอบที่จะถูกเป็นจุดสนใจ หลงตัวเอง คิดว่าตนเองเหนือกว่าใคร ชอบตัดสินคนอื่นจากบรรทัดฐานของตนเอง ไม่เคารพหรือให้เกียรติคนอื่น และจะไม่พอใจหรือแสดงความก้าวร้าวเมื่อคนอื่นไม่สนใจในเรื่องของตน
- ฉวยโอกาสจากความดีของคนอื่น
พวกฉกฉวยโอกาส หรือ กลุ่ม Selfish (Self Absorbed) คือ พวกเห็นแก่ตัว หวังแต่ประโยชน์จากคนอื่น ชอบเอาหน้า ฉกเอาผลงานคนอื่นเป็นของตน เมื่อผลงานกลุ่มออกมาดีก็จะแสดงออกว่าทุกอย่างสำเร็จได้เพราะตนเอง
- ลูกช่างโยน
โยนความผิดให้คนอื่นไปหมด คนประเภทนี้จะเจอเสมอเมื่อต้องทำงานเป็นทีม เช่น เมื่องานลูกค้าออกมาผิดพลาด คน toxic จะไม่มองหาทางแก้ แต่จะมองหาความผิดของใครสักคน หรือไม่ก็โยนความผิดให้คนใดคนหนึ่งที่ไม่ใช่ตนเอง
- ชอบเรียกร้องความสนใจ
ชอบเรียกร้องให้คนอื่นสนใจ หรือให้คนอื่นสงสาร รู้สึกร่วมไปกับตนในทุกเรื่อง ต้องการเพียงให้คนอื่นสนใจเรื่องของตนเท่านั้น โดยไม่รู้จักเคารพความรู้สึกของคนอื่น
สาเหตุ Toxic People เกิดจากอะไร
สาเหตุที่ทำให้กลายเป็นคน toxic เกิดได้จากหลายปัจจัย ทางด้านจิตวิทยาสันนิษฐานว่าบ่อเกิดการ toxic มาจากนิสัยด้านมืดหรือที่เรียกว่า Dark Triad ของคนเรานี้เอง แต่มีมากเกินขอบเขตและเสพติดนิสัยเหล่านั้นจนกลายพิษต่อคนรอบข้าง โดยนิสัยด้านมืดที่ว่านี้แบ่งออกเป็น 3 ประเภทด้วยกัน ได้แก่
- แมคคิเลเลียน หรือ Machiavellianism คือ นิสัยชอบเอาเปรียบ หลอกใช้ ชอบควบคุม บ้าอำนาจ
- ไซโคพาธี หรือ Psychopathy คือ นิสัยเห็นแก่ตัว ขาดความยับยั้งชั่่งใจ ไร้น้ำใจ ตนเองสำคัญที่สุด
- NPD หรือ Narcissism คือ นิสัยหลงตัวเอง คิดว่าตัวเองเก่งและเหนือกว่าใคร ไม่ยอมรับฟังใคร คิดว่าตนถูกเสมอ ดูถูกคนอื่น ชอบได้รับคำชม เป็นคนประเภท Narcissistic Personality Disorder
นอกจากนี้ นิสัย Toxic People อาจเกิดในผู้ป่วยโรคจิตเวช เช่น โรค PTSD (โรคเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรง) โรคไบโพลาร์ หรือคนที่มีนิสัยก้าวร้าว อารมณ์ฉุนเฉียวง่าย ควบคุมอารมณ์ตนเองไม่ได้ มีความผิดปกติทางบุคลลิกภาพ รวมไปถึงสภาพสิ่งแวดล้อมที่เติบโต การเลี้ยงดูจากครอบครัว การถูกตามใจมากเกินไป หรือเติบโตมาในครอบครัวแตกแยก ขาดความอบอุ่น ผ่านเหตุการณ์เลวร้ายในอดีตจนฝังใจ ทำให้เกิดการเพาะบ่มและสะสมเป็นนิสัย จนมีพฤติกรรมเป็นพิษต่อคนรอบข้าง กลายเป็นคน Toxic People
หลังจากที่เช็กกันไปแล้ว พิจารณาด้วยความจริงกับสิ่งที่ตนเป็น หากตรงหรือมีลักษณะที่กล่าว ตั้งแต่ 4 ข้อขึ้นไป นั่นเป็นสัญญาณเตือนที่บ่งบอกให้คุณรู้ว่า คุณเป็น Toxic People และถ้าไม่อยากเป็นคนไม่น่าคบ หรือได้ชื่อว่าเป็นคนมลพิษต่อคนอื่น ลองปรับ ลองแก้นิสัย อาจทีละเล็กทีละน้อย จนรู้ว่าควรมีมารยาทสังคมอย่างไร ให้กลายเป็นคนน่ารักมากขึ้น จนไม่หลงเหลือความเป็น toxic อีกต่อไป หรือถ้าคนรอบข้างคุณมีนิสัยเป็นพิษดังกล่าว ลองหาทางหลีกเลี่ยง พบปะพูดคุยเท่าที่จำเป็น หรือไม่ยุ่งเกี่ยวกับคนเหล่านั้นไปเลย (หากไม่ใช่คนในครอบครัวหรืออยู่บ้านเดียวกัน) เพื่อสุขภาพจิตที่ดีของคุณเอง