เทศกาลกินเจ 2565 ตรงกับวันไหน และกินเจกับมังสวิรัติต่างกันอย่างไร

ใกล้ถึงเทศกาลกินเจ เทศกาลบุญใหญ่ประจำปีอีกแล้ว โดยเทศกาลกินเจ ปี 2565 ตรงกับวันที่ 26 ต.ค. – 4 ต.ค.65 ซึ่งเทศกาลกินเจประวัติมีมานาน ตั้งแต่ 400 ปีที่แล้ว เมื่อถึงวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 โดยคำว่า “เจ” เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว หมายถึง การรักษาศีล 8 และการละเว้นการกินเนื้อสัตว์ เพื่อถวายเป็นกุศลแก่ราชาธิราชทั้ง 9 พระองค์ โดยจะงดเว้นอาหารกลิ่นฉุนและมีรสจัดทั้งหลาย งดการนำเนื้อ หนัง เลือด และทุกส่วนของสัตว์อื่นมาปรุงเป็นอาหาร เพื่อละแก่การเบียดเบียนสัตว์อื่น ไม่ว่าจะเป็นอาหารคาว หรืออาหารหวาน รวมไปถึงเครื่องดื่มต่าง ๆ ตลอดไปจนถึงการรักษาศีล เพื่อชำระกาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์ 

จุดประสงค์หลักการกินเจ 

เหตุปัจจัยของคนกินเจมีความแตกต่างกันไป อาจกินเจแต่ไม่ถือศีล เพราะกินเพื่อสุขภาพ เพื่อการดีท็อกซ์ระบบร่างกาย หรือกินเจเพราะหาซื้ออาหารง่ายในช่วงเทศกาลสำหรับคนเพิ่งเริ่มงดทานเนื้อสัตว์ หรือกินเจเพราะความสงสารสัตว์ แต่หลักสำคัญในการกินเจก็เพื่อการรักษาศีล โดยเริ่มตั้งแต่ศีล 5 ในข้อแรก คือ ละเว้นจากการฆ่าและเบียดเบียนสัตว์ 

กินเจต่างกับมังสวิรัติ

แม้ว่าการกินเจกับกินมังสวิรัติ คือ การงดเนื้อสัตว์เหมือนกัน แต่การกินเจจะงดกินผักกลิ่นฉุนด้วย ดังตัวอักษรจีนบนธงเจที่มักจะปักหรือติดไว้ตามร้านที่ขายอาหารเจว่า “ปราศจากการทำลายชีวิต ปราศจากของกลิ่นฉุน” นอกจากนี้ กินเจ ยังงดอาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมมาจากสัตว์ เช่น นม ไข่ น้ำผึ้ง เพราะแม้ว่าจะไม่ได้มาจากการฆ่า แต่ก็เป็นส่วนหนึ่งในชีวิตสัตว์เหล่านั้น จึงถือเป็นการเบียดเบียนเช่นกัน แต่สามารถกินและดื่มนมที่มาจากพืชได้ เช่น น้ำนมข้าวโพด นมถั่วเหลือง เป็นต้น 

ผักกลิ่นฉุนที่ควรงดสำหรับคนกินเจมีอะไรบ้าง 

แม้ว่าการกินเจจะถูกเรียกว่า เทศกาลถือศีลกินผัก แต่ไม่ได้หมายความว่าจะสามารถกินผักได้ทุกชนิด มีผักกลิ่นฉุน 5 ชนิด ที่ห้ามกินระหว่างทานเจ ได้แก่ 

1. กุยช่าย 
2. กระเทียม 
3. หัวหอม 
4. หลักเกียว (กระเทียมโทนจีน)  
5. ใบยาสูบ

กินเจห้ามกินอะไรบ้างและคนกินเจต้องปฏิบัติตัวอย่างไร

1. ห้ามกินอาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนประกอบของสัตว์
2. ห้ามกินผักกลิ่นฉุน ทั้ง 5 
3. ห้ามกินอาหารจากคนปรุงที่ไม่ได้ถือศีลกินเจ 
4. งดกินรสเผ็ดจัด รสเค็มจัด และงดรสหวานจัดเพื่อสุขภาพ
5. แยกใช้ถ้วยชามที่ไม่มีรอยอาหารทั่วไป
6. ห้ามเสพสิ่งมึนเมา 
7. รักษาศีล 8 หรือ ศีล 5 
8. ไม่พูดคำหยาบ ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดโกหก ไม่พูดเพ้อเจ้อ 
9. แต่งกายชุดขาว 

กินเจอย่างไรให้สุขภาพดี 

เหตุผลของคนกินเจเพื่อรักษาศีลเป็นส่วนใหญ่ แต่หลายคนกินเจเพื่อสุขภาพ แต่ก็ห่วงในเรื่องของน้ำหนักที่อาจลดลงเพราะทานแต่ผัก หรือน้ำหนักเพิ่มขึ้นเพราะทานแต่อาหารจำพวกแป้ง และห่วงว่าจะได้สารอาหารไม่ครบตามหลักโภชนาการ เราจึงนำวิธีกินเจให้สุขภาพดีมาฝาก ดังนี้ 

1. เลือกทานพืชตระกูลถั่วชดเชยโปรตีนและกินแล้วไม่อ้วน
2. เลือกทานข้าวไม่ขัดสีเพื่อเพิ่มวิตามิน เช่น ข้าวกล้อง ข้าวไรซ์เบอร์รี่ 
3. เลือกทานผัก ผลไม้สด 
4. งดทานของหมักดองทุกชนิด เพราะมีโซเดียมสูง จะทำให้ตัวบวม 
5. หลีกเลี่ยงเนื้อสัตว์เลียนแบบ เพราะส่วนประกอบหลักคือ แป้ง 
6. เน้นทานอาหารประเภท ต้ม นึ่ง อบ มากกว่าอาหารประเภททอดหรือผัด 

อย่างไรก็ตาม กินเจในช่วงการแพร่ระบาดของเชื้อโรคโควิด-19 ก็ยังต้องเฝ้าระวัง และทำตามมาตรการเพื่อลดการแพร่ระบาด และป้องกันตนเองไม่ให้เจ็บป่วย เพื่อจะได้กินและมีสุขภาพดี ปลอดโรคภัย และละจากการพรากชีวิตสัตว์อื่นด้วยการฆ่า “รักษาศีล ศีลก็จะรักษาเรา”